вторник, 8 января 2013 г.

Իսպանիա

Իսպանիայի Միացյալ թագավորությունը գտնվում է Եվրոպայի հարավ-արևելքում, որի մայրաքաղաքն է Մադրիդը: Իսպանիան զբաղեցնում է Պիրինեյան թերակղզու մեծ մասը: Համաձայն վարկածներից մեկի պետության անվանումը առաջացել է «Ի-շպանիմ» - «Ճագարի ափ» արտահայտությունից: Զբաղեցնում է Իբերյան թերակղզու տարածքի 4/5 մասը, Կանարյան և Բալեարյան կղզիները: Պետության ընդհանուր տարածքը կազմում է 504782 քառ. կմ: Իր մեծությամբ համարվում է չորրորդ պետությունը Եվրոպայում` Ռուսաստանից, Ուկրաինայից և Ֆրանսիայից հետո: Միջին բարձրությունը ծովի մակարդակից 650մ է: Ամենալեռնային պետություններից մեկն է: Արևելքում սահմանակից է Պորտուգալիայի հետ Պիրինեյան թերակղզում, հարավում` Բրիտանական թագավորության հետ, արևմուտքում` Մարոկկոյի, հյուսիսում` Ֆրանսիայի և Անդորրայի հետ: Իսպանիայի ափերը ողողում են Ատլանտյան օվկիանսի և Միջերկրական ծովի ջրերը:
Օգտակար հանածոներ
Իսպանիայի ընդերքը հարուստ է օգտակար հանածոներով: Շատ են մետաղական հանքերը, որը պայմանավորված է Մեսետի շերտի շերտային հիմքերով ելքերի կամ լեռնային հրաբխային շերտավորումների հետ:Մեսետի հյուսիս-արևմտյան շրջաններում կան ուրանի, վոլֆրամի և անագի հանքեր: Հարավային հատվածում ձգվում են արճիճի, ցինկի, արծաթի հանքատարածությունները: Այնտեղ է գտնվում նաև համաշխարհային նշանակությւոն ունեցող ալմադեն սնդիկի խոշոր հանքահորերը: Երկաթի հանածոներ կան Իսպանիայի հյուսիսում և հարավում: Աստրույան լեռներում է գտնվում իսպանիայի խոշորագույն քարածխի հանքը:
Կլիման
Իսպանիան համարվում է Եվրոպայի ամենատաք երկրներից մեկը: Արևոտ օրերը միջին հաշվարկով կազմում է 260-265 օր: Միջերկրական ծովի ափերին տարեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է +20°C: Ձմռանը 0-ից ցածր լինում է հիմնականում կենտրոնական և հյուսիսային շրջաններում: Ամռանը ջերմությունը բարձրանում է մինչև 40° և ավելի: Հյուսիսում այն հասնում է մինչև 25°-ի: Հյուսիս-արևելյան հատվածում կլիման խոնավ և թույլ ջերմային տատանումներով եղանակ է ողջ տարին: Ատլանտյան օվկիանոսից փչող մշտական քամիները իրենց հետ բերում են մեծ քանակի խոնավություն: Բոլորովին այլ է պայմանները կենտրոնական մասերում: Հին ր նոր Կաստիլիայում, Արագոնյան հարթավայրում: Այնտեղ զեղումները չեն գերազանցում տարեկան միջինը 5000 մմ-ը: Այստեղ լինում են բավականին ցուրտ ձմեռներ` ուժեղ քամիներով և սառնամանիքներով: Այդ շրջաններում հողագործությունը հիմնված է ջրային տնտեսության զարգացման վրա:


Ռելիեֆը
Իսպանիայի ռելեֆը շատ բազմազան է: Երկրի 90 %-ը կազմում են սարերը և սարահարթերը: Իսպանիայի մակերևույթի գրեթե կեսը գրավում է ընդարձակ,Եվրոպայում ամենամեծ, միջինը 660 մ բարձրությամբ Մեսետու սարահարթը: Հյուսիսում Մեսետուին հաջորդում են Կանտաբրիան լեռները, որոնք ձգվում են Բրիտանական ծովածոցի երկարությամբ 600կմ, պաշտպանելով ներքին շրջանները ծովի ազդեցությունից: Նրանց կենտրոնական մասում գտնվում են 2648 մ բարձրությամբ Եվրոպայի Պիկի լեռները: Կանտաբրյան լեռները Իսպանիայի ամենահզոր լեռնային սիստեմայի` Պիրինեյի շարունակությունն է: Պիրինեյները իրենցից ներկայացնում են մի քանի զուգահեռ բարցունքներ,որոնք ձգվում են արևելքից-արևմուտք 450 կմ: Չնայած նրանց բարձրությունը չի գերազանցում 2500 մ, բայց նրանք հանդիսանում են Եվրոպայի ամենադժվար անցանելի լեռնային երկրներից մեկը: Այդ է պատճառը, որ Իսպանիայից Ֆրանսիա անցնում է ընգշդամենը 4 երկաթգիծ: Լեռների ամենալայն և բարձր մասը կենտրոնականն է` 3405 մ: Իսպանիայի մայրաքաղաք Մադրիդը տեղակայված է  երկրի աշխարհագրական կենտրոնում և համարվում է Եվրոպայի «ամենաբարձր» մայրաքաղաքը: Իսպանիայի ափերին հաշվվում են ավելի քան 2000 հանգստյան գոտիներ:
Լեռնամետալուգիական արդյունաբերությունը
Արդյունաբերության հնագույն ճյուղերից է: Իսպանիան հարուստ է օգտակար հանածոներով: Հանդիսանում է աշխարհի առաջատար պետքություններից` սնդիկի արդյունաբերությամբ (տարեկան մոտ 1,5 հազար տոննա): Հիմնական արդյունաբերական կենտրոնը Ալմադեն է: Ուելվի շրջանից տարեկան արտահանվում է մոտ 3 մլն տոննա պիրիտներ: Առանձնանում է կիսամետաղական `ուրանի և արծաթի հանքերով, երկաթի, վոլֆրամի, պղնձի, ցինկի, տիտանի, ոսկու և այլ հանքերով: Տարեկան արտահանվում է 30 մլն տոննա նավթ, որը կազմում է պահանջարկի մոտ 10 %, իսկ մնացածը ներմուծվում է:
Մեքենաշինությունը
Այս բնագավառում առանձնանում է նավաշինությունը և մեքենաշինությունը, էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերությունը, քիմիական արդյունաբերությունը, շիննյութերի, սննդաարդյունաբերության սարքավորումները:
Թեթև արդյունաբերությունը
Հիմնական ճյուղերն են տեքստիլ, կաշվե իրերի և կոշիկի արտադրությունը: Իսպանիային է պատկանում կոշիկի Համաշխարհային արտահանման 4 %-ը: Շատ զարգացած է ձկնարտադրությունը: Հանդիսանում է խոշոր արտահանող թարմ ձկան և ձկան պահածոների:

Օգտվել եմ հետևյալ աղբյուրից
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F

Комментариев нет:

Отправить комментарий